Yatırımda “alpha”, bir yatırımın beklenen getirinin ne kadar üzerine çıktığını veya altında kaldığını gösteren bir performans ölçüsüdür. Genellikle bir portföy yöneticisinin ya da yatırım stratejisinin piyasaya kıyasla ne kadar başarılı olduğunu anlamak için kullanılır.
Basitçe söylemek gerekirse: Alpha, getiri farkını temsil eder.
Bir yatırım, piyasa ortalamasına göre daha fazla kazandırıyorsa pozitif alpha; daha az kazandırıyorsa negatif alpha oluşur.
Ayrıca Bakınız
Hızlı Özet
Alpha, bir yatırımın, aynı risk düzeyindeki karşılaştırma ölçütüne (benchmark) göre ne kadar fazla getiri sağladığını gösterir. Bu nedenle “fazla getiri” veya “ekstra kazanç” olarak da tanımlanır.
Aktif portföy yöneticileri, çeşitlendirilmiş portföylerde alpha üretmeye çalışırlar. Buradaki çeşitlendirme, piyasaya özgü (sistematik olmayan) risklerin etkisini azaltmayı amaçlar.
Alpha, bir portföyün benchmark’a kıyasla ne kadar iyi ya da kötü performans gösterdiğini yansıttığı için, genellikle portföy yöneticisinin fona kattığı değerin (ya da zararın) bir göstergesi olarak kabul edilir.
Jensen’s Alpha olarak bilinen ölçüm yöntemi, sermaye varlıklarını fiyatlama modeli (CAPM) temel alınarak hesaplanır ve riske göre düzeltilmiş getiri bileşenini içerir.
Alpha Nasıl Hesaplanır?
Alpha, risk ayarlı bir performans ölçütüdür ve aşağıdaki formülle hesaplanır:
Formüldeki Bileşenler:
Yatırımın Gerçek Getirisi: Portföyün belirli bir dönemde sağladığı toplam getiri (örneğin %14)
Risksiz Getiri: Devlet tahvili gibi risksiz kabul edilen yatırım araçlarının getirisi (örneğin %4)
Piyasa Getirisi: BIST 100 gibi genel piyasa endeksinin getirisi (örneğin %10)
Beta: Yatırımın piyasaya duyarlılığını gösteren katsayı (örneğin 1,1)
Örnek Hesaplama:
Bir yatırım portföyü için verilen değerler:
Portföy Getirisi: %14
Risksiz Getiri: %4
Piyasa Getirisi: %10
Portföyün Betası: 1,1
Hesap:
Alpha = 14% – [4% + 1,1 × (10% – 4%)]
Alpha = 14% – [4% + 6,6%]
Alpha = 14% – 10,6% = 3,4
Bu durumda portföy, piyasa ortalamasına göre %3,4 daha yüksek getiri sağlamış olur.
Alpha Nasıl Yorumlanır?
Pozitif Alpha: Portföy, piyasadan daha iyi performans göstermiştir. Yatırım stratejisinin başarılı olduğunu gösterir.
Sıfır Alpha: Yatırımın getirisi piyasa ile aynı düzeydedir. Ne üstünlük ne de zayıflık vardır.
Negatif Alpha: Yatırım, piyasa ortalamasının altında performans göstermiştir. Stratejinin gözden geçirilmesi gerekebilir.
Alpha Ne Anlama Gelir?
Alpha, aktif portföy yönetimi yapan profesyonellerin başarısını ölçmekte sıkça kullanılır. Yatırım fonları, özel stratejiler veya algoritmik sistemlerin piyasadan daha iyi performans gösterip göstermediğini değerlendirmek için temel göstergelerden biridir.
Özellikle yatırım fonu seçimi yaparken, geçmiş dönem alpha değerleri, yöneticinin piyasa üzerinde değer yaratma becerisini anlamak açısından önemli bir referans sağlar.
Alpha’nın Sınırları
Alpha, yalnızca geçmiş verilere dayanır ve gelecekte de benzer performansın tekrarlanacağına dair garanti sunmaz. Ayrıca alpha hesaplanırken kullanılan beta gibi değişkenlerin doğruluğu, sonucun güvenilirliğini etkileyebilir. Bu nedenle alpha, yatırım kararlarında tek başına kullanılmamalı; risk, likidite, sektör dinamikleri ve genel ekonomik koşullar da dikkate alınmalıdır.
Sonuç
Alpha, yatırımın piyasaya kıyasla ne kadar değer yarattığını ölçen kritik bir göstergedir. Ancak yatırım kararlarında sadece bu veriye odaklanmak, büyük resmi gözden kaçırmaya neden olabilir. Alpha yüksek olsa bile, risk profili, piyasa koşulları ve stratejinin sürdürülebilirliği mutlaka değerlendirilmelidir. Bilinçli bir yatırımcı için alpha, yalnızca bir başlangıç noktasıdır; doğru yorumlandığında ise güçlü bir yön gösterici olabilir.
1 Yorum
Pingback: Para Piyasası Fonu Nedir? PPF Ne Zaman Hesaba Geçer? | Analiz Yatırım