Arbitraj, aynı ya da benzer bir finansal varlığın farklı piyasalarda oluşan fiyat farklarından yararlanarak eş zamanlı alım-satım yapma yoluyla risksiz kazanç elde etme yöntemidir. Bu strateji hisse senetlerinden dövize, altından kripto paralara kadar pek çok varlıkta uygulanabilir.
Ayrıca Bakınız
Hızlı Özet
- Arbitraj işlemleri piyasaların daha verimli çalışmasına katkı sağlar.
- Fiyatların gerçek değerini yansıtmadığı durumlar yatırımcıya fırsat sunar.
- Arbitraj genellikle büyük sermayelerle ve kurumsal yatırımcılar tarafından gerçekleştirilir.
Nasıl Çalışır?
Arbitraj stratejisinde temel amaç, aynı varlığı farklı piyasalarda oluşan fiyat farklarından yararlanarak kâr elde etmektir. Özellikle vadeli emtia kontratları, çok işlem gören hisse senetleri ya da büyük döviz çiftleri gibi likit piyasalarda bu tür fırsatlar daha sık ortaya çıkar. Çünkü bu varlıklar genellikle aynı anda birden fazla piyasada işlem görür. Bu da yatırımcılara, bir piyasada düşük fiyattan alım yapıp diğer piyasada daha yüksek fiyattan eş zamanlı satış yapma imkânı sunar.
Nasıl Hesaplanır?
Arbitraj kazancını hesaplamak için basit bir formül kullanılır:
Satış Fiyatı – Alış Fiyatı = Birim Başına Kâr
Kâr x İşlem Miktarı = Toplam Arbitraj Kârı
Örnek vermek gerekirse, bir teknoloji şirketinin hisse senedi New York Borsası’nda 100 dolar, Frankfurt Borsası’nda ise aynı anda 91 euro fiyatla işlem görüyor olsun. O günkü döviz kuru 1 euro = 1,12 dolar ise, Frankfurt’taki 91 euro fiyat aslında 91 × 1,12 = 101,92 dolar değerindedir.
Bu durumda yatırımcı, hisseyi New York Borsası’ndan 100 dolara alıp Frankfurt Borsası’nda 101,92 dolarlık euro karşılığına satarak hisse başına 1,92 dolar arbitraj kazancı elde edebilir.
Örnek2:
Bir yatırımcı 1 Euro’yu 1,10 USD’ye satın alıyor.
Aynı anda başka bir piyasada 1 Euro’yu 1,12 USD’ye satabiliyor.
1000 Euro alıp satarsa, (1,12 – 1,10) × 1000 = 20 USD arbitraj kazancı elde eder.
Kârlı mıdır?
Eğer doğru zamanda, düşük maliyetle ve hızlı şekilde yapılabiliyorsa, arbitraj yatırımcıya risksiz ve istikrarlı bir kâr sağlayabilir. Ancak unutulmamalıdır ki her işlem masrafsız değildir. Komisyon ücretleri, vergi kesintileri, para transfer giderleri ve döviz dönüşüm maliyetleri gibi unsurlar arbitraj kazancını azaltabilir ya da tamamen ortadan kaldırabilir.
Riskli midir?
Teorik olarak “risksiz kâr” sağlayan arbitraj, pratikte bazı riskler içerir:
Fiyat farkı çok kısa sürede kapanabilir, bu da işlem tamamlanmadan fırsatın kaybedilmesine neden olur.
İşlem yapılacak piyasalarda yeterli likidite yoksa, alım ya da satım işlemi gerçekleşmeyebilir.
Teknolojik gecikmeler veya yazılım hataları, fırsat kaçırmaya veya zarar etmeye yol açabilir.
Düzenleyici sınırlamalar ve işlem kısıtlamaları, arbitrajı bazı piyasalarda uygulanamaz hale getirebilir.
Bu nedenle işlem yapılmadan önce risk analizinin mutlaka yapılması gerekir.
Sonuç
Arbitraj, yalnızca yatırımcılara kâr sunmakla kalmaz, aynı zamanda finansal piyasaların daha adil ve dengeli çalışmasını sağlar. Çünkü arbitrajcılar sayesinde, aynı varlıklar farklı piyasalarda uzun süre boyunca farklı fiyatlarla işlem görmez. Bu da fiyatların gerçek değerine yaklaşmasını sağlar.
Her ne kadar günümüzde manuel arbitraj işlemleri zorlaşmış olsa da, doğru araçlar ve analizle hâlâ uygulanabilir ve kârlı bir stratejidir. Özellikle finansal piyasalarda fırsat arayan yatırımcılar için dikkatle değerlendirilmesi gereken bir yöntemdir.
1 Yorum
Pingback: Aktivis Yatırımcı Nedir? | Analiz Yatırım